Trądzik to częsty powód wizyty u dermatologa

Może dotyczyć niemowląt, młodszych dzieci, nastolatków oraz dorosłych

Przyczyny powstawania trądziku

W jego powstawaniu bierze udział wiele czynników: nadprodukcja łoju (czyli łojotok), zaburzenia rogowacenia ujść jednostek włosowo-łojowych, kolonizacja gruczołów łojowych przez bakterie oraz rozwój stanu zapalnego. Znaczenie ma również układ immunologiczny człowieka, geny, warunki środowiskowe.

U nastolatków to burza hormonalna związana z dojrzewaniem stymuluje zmiany w gruczołach łojowych.

Natomiast jeśli chodzi o trądzik dorosłych, to zależnie od tego, czy są to zmiany obecne od wieku młodzieńczego, czy takie które pojawiły się dopiero później, odmienna jest diagnostyka i leczenie. Leki hormonalne, zespół policystycznych jajników, choroby nadnerczy, zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet – to wszystko może stymulować tworzenie zmian trądzikowych.

Wzmożoną aktywność gruczołów łojowych powoduje również stres, ponieważ pod jego wpływem nasila się ich praca. Zła dieta, również może wzmagać aktywność gruczołów łojowych. Niekorzystnie oddziałuje także przyjmowanie niektórych leków oraz palenie tytoniu.

Wiek pojawiania się zmian skórnych

Zmiany trądzikowe mogą występować tuż po porodzie u noworodków, jako wynik wpływu hormonów od matki oraz własnej produkcji przez nadnercza dziecka. Zmiany te ustępują  samoistnie po 2-3 miesiącach.

Trądzik może pojawić się również nieco później między 3 a 6 miesiącem życia jako trądzik niemowląt. Należy pamiętać o fizjologicznym łojotoku, który występuje do 6 miesiąca życia oraz wielu innych chorobach, które mogą wystąpić u tak małych dzieci, a są tylko klinicznie podobne do trądziku. Dlatego w wielu przypadkach niezbędna jest konsultacja dermatologiczna.

Jeśli chodzi o starsze dzieci, proces dojrzewania objawiający się produkcja androgenów przez nadnercza rozpoczyna się prawidłowo już po 7 roku życia u dziewczynek a po 9 roku życia u chłopców. Dlatego już wtedy możemy obserwować zmiany zaskórnikowe twarzy. Ważna jest właściwa łagodna pielęgnacja oraz, w zależności od nasilenia zmian, leczenie miejscowe.

Leczenie

W zależności od nasilenia choroby oraz rodzaju zmian skórnych dobiera się właściwe leczenie. Różnego rodzaju maści są podstawą prawie każdej kuracji. Jeśli chodzi o leczenie  systemowe doustne, to są stosowane antybiotyki oraz pochodna witaminy A (izotretynoina), leczenie hormonalne.

Konieczna jest systematyczność. Nie należy zapominać o właściwej pielęgnacji. Ważne jest również stosowanie leczenia podtrzymującego.

Celem leczenia trądziku jest nie tylko likwidacja zmian skórnych lub ich złagodzenie ale przede wszystkim zapobieganie trwałym następstwom, jakim jest tworzenie blizn. Jest potoczna opinia, że z trądziku się wyrośnie i nie ma potrzeby go leczyć. Owszem u większości chorych zmiany mają tendencję do ustępowania po 3-5 latach lecz u niektórych osób mogą się utrzymywać nawet ponad 10 lat. W tym czasie w ciągu wielu lat trwania procesu zapalnego mogą tworzyć się blizny, które stanowią problem psychologiczny w wieku dorosłym.

Dieta

Badania naukowe pokazują, że niezdrowa dieta, produkty wysoko przetworzone oraz charakteryzujące się wysokim indeksem glikemicznym (czyli takie,  po spożyciu których znacząco podwyższa się poziom cukru we krwi) mogą powodować trądzik.

Produkty o wysokim indeksie glikemicznym to np. biały chleb, ryż, chipsy, krakersy, słodkie wypieki, napoje słodzone.

Znane są pojedyncze dane o zaostrzeniu zmian trądzikowych po spożyciu mleka. Ma to najprawdopodobniej związek z obecnością steroidów oraz prekursorów testosteronu i dihydrotestosteronu obecnych w mleku krów. Dotyczy to również mlek odtłuszczonych. Wg niektórych badań mleko odtłuszczone może stymulować trądzik nawet w większym stopniu.

Z kolei jogurty z bakteriami  Lactobacillus oraz produkty mleczne zawierające laktoferynę mogą wywierać korzystny wpływ na trądzik.

Powinniśmy spożywać produkty nieprzetworzone, chleb pełnoziarnisty,  jeść dużo owoców i warzyw.

Trądzik a światło słoneczne

Obecnie nie ma dowodów na to, iż promienie słoneczne wywierają jednoznacznie korzystny lub negatywny wpływ na zmiany trądzikowe. Często w swojej praktyce lekarza dermatologa obserwuję poprawę stan skóry po wakacjach, jednak zmiany nawracają w dużym nasileniu na jesień. Warto pamiętać, iż mając aktywne zmiany skórne, po kontakcie ze światłem mogą wystąpić przebarwienia trudne do usunięcia.

Jeśli chodzi o solaria to jest to szczególnie niebezpieczne: dawki promieniowania UV są tam szczególnie duże. Osoby, które korzystały z solarium przed 35 rokiem życia mają o 59 % większe ryzyko czerniaka niż ci, którzy nie korzystają z solariów. Nie są to tylko dane z badań klinicznych ale w codziennej praktyce obserwuję coraz częściej osoby w wieku 30-40 lat, które korzystają z solarium od wczesnej młodości a zgłaszają się do gabinetu lekarskiego z rakami skóry a co gorsza czerniakiem.

Zobacz więcej

Tatuaż

Tatuaż

Kilka słów o tatuażu okiem dermatologa. Warto przemyśleć decyzję o tatuażu.